De vernieuwing van het leesexamen Nederlands havo/vwo toegelicht

Het Nederlandse Centraal Examen Nederlands havo/vwo toetst sinds 2015 leesvaardigheid en argumentatieve vaardigheden. Vanaf het schooljaar 2023-2024 zullen naast de bestaande vraagsoorten ook nieuwe vraagtypen een plek krijgen in deze examens. Deze geven een bredere invulling aan

– wat gelezen moet worden, met een grotere diversiteit aan teksten;

– wat lezen is, met onder andere oog voor authentiek lezen binnen specifieke contexten en met oog voor het beoordelen van en reflecteren op de tekstinhoud.

In onze interactieve lezing laten we zien hoe leerlingen bij (een deel van) de examenteksten gaan werken met een scenario dat hun een leescontext en leesdoel schetst, en we laten zien welke consequenties dat voor de opgaven heeft. Daarbij lichten we uitgebreid de nieuwe vraagtypen toe. In het laatste deel van onze bijdrage bespreken we graag met docenten hoe de nieuwe vraagtypen gedidactiseerd kunnen worden.

Als je begrijpt wat ik bedoel: de PISA-begripsprocessen als toets- en onderwijsmethode

De PISA-resultaten uit 2018 waren niet mals: als het op lezen aankomt, is het kommer en kwel onder de Nederlandse 15-jarigen. Leerlingen bleken vooral moeite te hebben met het ‘begrijpen van’, ‘evalueren van’ en ‘reflecteren op’ teksten. Er zijn inmiddels belangrijke stappen gezet om dit tij te keren, waaronder de projecten Na PISA de lente en het vervolg daarop: Taal als basis. In onze bijdrage delen we graag de gevalideerde opbrengsten van onze deelname aan deze projecten. We laten zien hoe je de begripsprocessen die PISA onderscheidt kunt gebruiken bij het ontwerpen van leesvaardigheidstoetsen en wat de consequenties daarvan zijn voor de les. We zullen stilstaan bij de definitie van leesvaardigheid en de begripsprocessen zoals gehanteerd in het PISA-onderzoek en dagen u uit om zelf materiaal te ontwikkelen dat daarbij aansluit. Na de workshop gaat u naar huis met ideeën die u meteen in uw eigen lespraktijk kunt toepassen.